Rodzaje działań niepożądanych leków. Kiedy należy je odstawić?
fot. Główny Inspektorat Farmaceutyczny
Działania niepożądane zależne od dawki #(typ A) są najlepiej poznanymi i najczęściej występującymi działaniami niepożądanymi leków. Ich występowanie zależy od mechanizmu działania danego leku i od dawki substancji leczniczej przyjętej przez pacjenta.
Działania te są łatwe do przewidzenia, występują stosunkowo często i rzadko są przyczyną zgonu. Ustępują w momencie odstawienia leku. W przypadku ich pojawienia się konieczne jest zmodyfikowanie dawkowania leku i indywidualne dobranie dawki dla danego pacjenta.
Przykłady:
- krwawienia podczas stosowania leków przeciwzakrzepowych,
- kaszel po inhibitorach ACE,
- zwężenie źrenic po podaniu morfiny,
- uszkodzenie wątroby po przyjęciu dużych dawek paracetamolu.
Działania niepożądane niezależne od dawki (typ B) są nieprzewidywalne – występują rzadko, ale często mogą prowadzić do śmierci. W przypadku wystąpienia takich działań niepożądanych konieczne jest przerwanie leczenia. Przykłady:
- wstrząs anafilaktyczny,
- obrzęk naczynioruchowy,
- kontaktowe zapalenie skóry.
Działania niepożądane zależne od przewlekłego stosowania (typ C) zależą zarówno od dawki, jak i od czasu przyjmowania leku, czyli długości farmakoterapii. Przykładem takiego działania niepożądanego jest choroba zakrzepowa u pacjentek, które stosują doustną antykoncepcję hormonalną. Innym przykładem może być zespół leniwego jelita po długotrwałym stosowaniu leków przeczyszczających.
Działania niepożądane opóźnione w czasie (typ D) mogą pojawić się jakiś czas po stosowaniu leku. Przykładem jest np. działanie teratogenne talidomidu. Talidomid stosowany w czasie ciąży powodował bardzo poważne działania niepożądane u dziecka, które ujawniły się po porodzie. Obecnie talidomidu nie wolno stosować w czasie ciąży właśnie ze względu na działanie teratogenne.
Działania niepożądane wywołane odstawieniem leku (typ E) są szczególnie niebezpieczne przy lekach, które pacjent stosuje przez dłuższy czas i nagle przestaje je. Może to doprowadzić do nieprzyjemnych objawów, a nawet zaostrzenia objawów choroby. Przykładem jest zaostrzenie lub nasilenie napadów padaczkowych po nagłym odstawieniu fenobarbitalu czy fenytoiny, a także wystąpienie zespołu abstynencyjnego po długotrwałym stosowaniu opiatów czy benzodiazepin.
Działania niepożądane spowodowane brakiem skuteczności farmakoterapii (typ F) polegają na tym, że pacjent przyjmuje jakiś lek, a efekt farmakologiczny (leczniczy) nie występuje. Przykładem takiego działania niepożądanego jest nieskuteczność antybiotyków w przypadku występowania antybiotykoodporności wśród bakterii.
Źródło: Główny Inspektorat Farmaceutyczny
Czytaj również
- "Dzieciństwo bez Przemocy". Ruszyła ogólnopolska kampania
- Najpierw alko-tubki, teraz alko-lody. Zaniepokojeni konsumenci
- 46. rocznica wyboru Karola Wojtyły na papieża. Polak następcą św. Piotra
- Usługa "Bezpieczny autobus". Informacje o pojeździe przed podróżą
- Oryginalny wystrój dworca. Renowacja ramki z okienka kasowego
Dodaj komentarz
Miesiąc Świadomości Raka Piersi. Trwa różowy październik
Trwa różowy październik, który jest na całym świecie uznawany# za Miesiąc Świadomości Raka Piersi.
(czytaj więcej)Kapłan dla "zbolałych serc". Dziś rocznica śmierci bł. ks. Jerzego Popiełuszki
Dziś przypada 40. rocznica męczeńskiej śmierci bł. ks. Jerzego Popiełuszki#, warszawskiego duszpasterza studentów i personelu służby zdrowia oraz legendarnego kapelana „Solidarności”, zamordowanego przez oficerów komunistycznej służby bezpieczeństwa. Grób ks. Jerzego przy warszawskim kościele św. Stanisława Kostki stał się miejscem pielgrzymek Polaków oraz wiernych z całego świata.
(czytaj więcej)Dzień Walki z Handlem Ludźmi. Weryfikuj oferty pracy
Dziś obchodzimy Europejski Dzień Walki z Handlem Ludźmi #– dzień, który przypomina o tym poważnym zagrożeniu.
(czytaj więcej)"Dzieciństwo bez Przemocy". Ruszyła ogólnopolska kampania
Kampania Dzieciństwo bez Przemocy dotyka# bardzo ważnego tematu jakim jest przeciwdziałanie przemocy wobec dzieci w Polsce, dlatego również Kujawsko-Pomorski Urząd Wojewódzki dołącza do akcji.
(czytaj więcej)
Komentarze (5) Zgłoś naruszenie zasad
Ja, w dniu 23-09-2024 19:56:10 napisał:
odpowiedz
Ja, w dniu 23-09-2024 19:56:10 napisał:
odpowiedz
Ja, w dniu 23-09-2024 19:56:12 napisał:
odpowiedz
Ja, w dniu 23-09-2024 19:56:14 napisał:
odpowiedz
Ja, w dniu 23-09-2024 19:56:14 napisał:
odpowiedz
Uwaga! Internauci piszący komentarze na portalu biorą pełną odpowiedzialność za zamieszczane treści. Redakcja zastrzega sobie jednak prawo do ingerowania lub całkowitego ich usuwania, jeżeli uzna, że nie są zgodne z tematem artykułu, zasadami współżycia społecznego, a także wówczas, gdy będą naruszać normy prawne i obyczajowe. Pamiętaj! -pisząc komentarz, anonimowy jesteś tylko do momentu, gdy nie przekraczasz ustalonych zasad.
Komentarze pisane WIELKIMI LITERAMI będą usuwane!