Powiat24.pl

Dziś mamy 29 września 2024, niedziela, imieniny obchodzą:

01 września 2024

Pierwsze dni wojny w regionie. Wspomnienia sprzed 85 lat

fot. Bydgoszcz- Okruchy Przeszłości

fot. Bydgoszcz- Okruchy Przeszłości

5 września 1939 roku do Bydgoszczy wkroczyli żołnierze #należący do 50 Dywizji Piechoty.

Dywizja składała się z trzech pułków - 121, 122 i 123. Dywizją dowodził gen. Konrad Sorsche. Jednostka dopiero co została sformowana, a jej historia wykuwała się w boju z 15 Dywizją Piechoty Wielkopolskiej na Przedmościu Bydgoskim. Warto dodać, że pochodząca z Bydgoszczy jednostka nie została pobita. Zwycięsko odpierała kolejne próby natarcia. Wycofać się musiała z powodu możliwośći okrążenia.

Samo miasto zostało opróżnione z jednostek wojskowych. Miasto pilnowali bydgoszczanie zorganizowani w Straż Obywatelską, która w momencie wkraczania wojsk niemieckich do miasta stawiła mu opór.

Tak wspominał to gen. von Bock:

"Rychło rano 5 września Generał v. Gablenz przeprowadzał z dowódcą pułku (123) wywiady dla przygotowania wkroczenia do Bydgoszczy. Na podstawie tych wywiadów dowódca pułku wezwał do siebie dowódców batalionów i wydał rozkaz, że wkroczenie do miasta ma nastąpić w trzech kolumnach ustalonymi ulicami (wg planu miasta). Ponieważ wszystkie mosty były wysadzone, pojazdy oraz konie nie mogły zrazu nadążyć; karabiny maszynowe niesiono. Trudniej było z działami ppanc., jednak i one zostały przeciągnięte przez bród utworzony w miejscu wysadzonego mostu. Komendanci batalionów otrzymali od dowódców pułków polecenie, aby wszelki opór łamali bezwzględnie, i tak w dalszym marszu domy, z których strzelano zostały spalone lub, jak w jednym wypadku, gdzie w domu wbudowana była pewnego rodzaju maszyna piekielna, rozsadzone granatami ręcznymi. O morderstwach na volksdeutschach, popełnionych przed kilku dniami przez Polaków mógł się pułk częściej przekonać, jakkolwiek z powodu skupienia uwagi na ubezpieczeniu marszu, nie można było na to poświęcić wiele czasu. Przemarsz pierwszego batalionu 123 pp. odbywał się przez plac Poznański w kierunku Szwederowa. Za tym batalionem posuwał się sztab pułku. Po przebiciu się pułku przez południową część miasta obsadził on jednym batalionem Szwederowo i ubezpieczał się zgodnie z rozkazem. Tuż poza miastem w kierunku południowym pozostałe bataliony stały w pogotowiu bojowym w płd. części miasta. W skutek strzelaniny spowodowanej przez grupę polskich wyrostków, padł oficer ordynansowy pułku ppor. rez. Hrabia Ernst von Schonbȕrg Glauchen z Weichselburga razem ze swym motocyklistą.

Adiutant pułku mjr von Steun, który usiłował wyjaśnić zaostrzoną sytuację został przez grupę otoczony i wzięty do niewoli. Dowódcy pułku udało się dzięki osobistej interwencji po dwóch godzinach oswobodzić z niewoli swego adiutanta. Po wystawieniu wewnętrznych i zewnętrznych wart pułk zajął kwaterę w jakiejś szkole dla dziewcząt"

W tym czasie z Bydgoszczy wycofali się już żołnierze regularnej armii polskiej. Niemcy napotkali jednak na zaciekły opór stawiany przez członków bydgoskiej Straży Obywatelskiej. Szczególnie zacięte walki wybuchły w robotniczej dzielnicy Szwederowo, gdzie działali kolejarze należący do Kolejowego Przysposobienia Wojskowego pod dowództwem Franciszka Marchlewskiego. W walce zginęło dwóch niemieckich żołnierzy, a oficer w stopniu majora został wzięty do niewoli. Bydgoska Straż Obywatelska złożyła broń dopiero po uzyskaniu zapewnienia od generała Eccarda von Gablenza (dowódcy grupy bojowej „Netze”), że respektowane będą jej prawa należne regularnym wojskom. Niemcy nie dotrzymali jednak złożonych obietnic. Wzięci do niewoli członkowie Straży Obywatelskiej zostali wydani w ręce funkcjonariuszy Einsatzgruppe IV. Część jeńców (w liczbie ok. 40) SS-mani zakatowali na śmierć metalowymi prętami. Resztę, w tym obydwu przywódców Straży – Konrada Fiedlera i Mariana Maczugę – rozstrzelano na bydgoskich Bielawkach.

Przez pierwszych kilka dni w zajętym przez Niemców mieście panował chaos. Równolegle z opanowywaniem poszczególnych dzielnic Bydgoszczy okupanci przeprowadzali masowe aresztowania ludności cywilnej. Ich ofiarami padali przede wszystkim robotnicy, kolejarze, drobni rzemieślnicy, niżsi urzędnicy i młodzież szkół średnich – z tych bowiem środowisk wywodzili się przede wszystkim członkowie Straży Obywatelskiej. W doraźnych egzekucjach dokonywanych przez Einsatzgruppe IV oraz Wehrmacht (zwłaszcza żołnierzy 1. pułku łączności) zginęły setki mieszkańców miasta. Generał Walter Braemer oceniał, że między 5 a 8 września rozstrzelano w Bydgoszczy co najmniej 400 osób. Z kolei Werner Kampe obliczał liczbę zabitych w tym czasie mieszkańców miasta na 200-300 osób. Pierwsze egzekucje miały dość spontaniczny charakter i chaotyczny przebieg. Polskich cywilów rozstrzeliwano w tym czasie w różnych rejonach miasta: w koszarach 16. pułku ułanów wielkopolskich przy ul. Szubińskiej, w koszarach 15. pułku artylerii lekkiej przy ul. Gdańskiej, na stadionie miejskim przy al. Mościckiego (dziś ul. Sportowa), na lotnisku, pod murem więzienia przy ul. Wały Jagiellońskie, oraz w okolicach szpitala miejskiego na Bielawkach. Brutalność Niemców podsycało przekonanie, iż Bydgoszcz jest ogarnięta „polskim powstaniem”. Miały o tym świadczyć raz po raz padające w mieście strzały „partyzantów”. Trudno jednak ocenić ile razy niemieccy żołnierze zostali rzeczywiście zaatakowani przez Polaków, a ile razy owe incydenty były po prostu efektem niekontrolowanej wymiany strzałów, wywołanej przez niedoświadczonych i ogarniętych „partyzancką psychozą” niemieckich rekrutów.

Materiał: Krzysztof Drozdowski

Oceń artykuł: 7 0

Czytaj również

udostępnij na FB
Powrót Drukuj

Komentarze (24) Zgłoś naruszenie zasad

    • 1 (5)

    Cna, w dniu 01-09-2024 17:37:19 napisał:

    Ten debil nadal krzyczy na stadionie

    odpowiedz

    pokaż odpowiedzi (1)
    • 1 (3)

    Sławek , w dniu 01-09-2024 20:20:05 napisał:

    To zadzwońcie na pogotowie to udzielą mu pomocy

    odpowiedz

    • -2 (20)

    Polak , w dniu 01-09-2024 20:41:35 napisał:

    Dobrze że napisane że wojska niemieckie napadli Polskę a nie jak próbuje się pisać naziści. Nie było takiego narodu naziści. I 1 września 1939 roku napadli Polskę Niemcy a 17 września 1939 Związek radziecki. Rzeby to dobrze wybrzmiało.

    odpowiedz

    • 2 (8)

    Historyk , w dniu 01-09-2024 23:09:03 napisał:

    Dziwne, że Hitler i połowa wyższego dowódctwa to byli Austriacy.

    odpowiedz

    • 9 (15)

    Wstyd chłopcze, wracaj do szkoły , w dniu 01-09-2024 23:27:07 napisał:

    Co to za Polak, co nie wie jak się "żeby" pisze i że w 1939 nie było takiego państwa jak Niemcy.

    odpowiedz

    • 5 (9)

    Hela, w dniu 01-09-2024 23:43:10 napisał:

    To pewnie ruski troll, bo swój kraj napisał poprawnie.

    odpowiedz

    • -10 (18)

    Polak , w dniu 02-09-2024 08:37:48 napisał:

    Po prostu literówka ćwoki Nakielskie. Patole i plebs .

    odpowiedz

    • -8 (18)

    Polak , w dniu 02-09-2024 08:43:50 napisał:

    Widać kogoś się poprawia,a wiedza z przedszkola . Tak że oświadczam iż w 1939 roku był taki kraj jak Niemcy. Koniec kropka, a jak ktoś próbuje tutaj zmienić Historię to widać że troll Niemiecki.

    odpowiedz

    • -9 (15)

    Polak , w dniu 02-09-2024 09:36:39 napisał:

    Jednak łapki minusowe, świadczą że Kaczor wyprał wam mózg co ja piszę jaki mózg. Wy wogule nie macie mózgu. Plebsem dobrze się manipuluje.

    odpowiedz

    • 11 (13)

    Bogusław Wołoszański, w dniu 02-09-2024 09:45:59 napisał:

    Karnowo kończyłeś czy osły w domu cię uczyły? W '39 istniała III Rzesza. Niemcy jako państwo powstało dopiero po II wojnie światowej. Przestań oglądać tiktoki i zacznij czytać książki, szczególnie słownik ortograficzny. Dam ci darmową poradę, to słowo o które ci chodzi to "w ogóle". Nie dziękuj.

    odpowiedz

    • -10 (14)

    Polak , w dniu 02-09-2024 10:40:21 napisał:

    To według ciebie trzecia Rzesza nas napadła ,jednak Kaczor namieszał ci w głowie bo w mózgu jest to nie możliwe. Bo po prostu mózgu brak. Jeszcze B.W. ale też mi autorytet. Jednak komuna prężna na tym portalu.

    odpowiedz

    • -9 (11)

    Polak , w dniu 02-09-2024 10:43:32 napisał:

    Widać i tutaj wypacza się Historię,ale to jawne wprowadzenie w błąd młodych ludzi. Jednak działa jeszcze propaganda promowana przez Kaczora.

    odpowiedz

    • -5 (17)

    Polak , w dniu 02-09-2024 10:49:27 napisał:

    Widać kto zakończył edukację na poziomie 3 klasy podstawowej. Niemcy i jeszcze raz Niemcy napadły Polskę w 1939 roku. Nie potrzeba mieć inteligencji i wiedzy żeby to zrozumieć. Ale jak widać tu nie jednym tego brakuje. A może powtarzane wielokrotnie kłamstwo , to ludzie uwierzą. Nie normalni Polacy wiedzą że Niemcy napadli Polskę. I koniec w temacie.

    odpowiedz

    • 9 (11)

    Bogusław Wołoszański, w dniu 02-09-2024 11:08:36 napisał:

    Który kaczor? Donald czy ten drugi, co ukradł księżyc za dzieciaka?

    odpowiedz

    • -6 (10)

    Polak , w dniu 02-09-2024 11:16:37 napisał:

    Niechaj ci inteligencja podpowie. Ale znając życie to inteligencji brak. Adwocem do tego to Niemcy napadły Polskę w 1939 roku. Chyba że nową książkę historyczną napisaną przez Niemców przeczytałeś. B,W. Stary komunistów.

    odpowiedz

    • 7 (13)

    Bożena, w dniu 02-09-2024 11:17:16 napisał:

    Dajcie już spokój "Polakowi", widocznie w życiu mu się nie układa i musi w coś wierzyć. Z takimi lepiej nie wchodzić w dyskurs i pozwolić żyć w swoim świecie.

    odpowiedz

    • -5 (9)

    Ja, w dniu 02-09-2024 11:19:30 napisał:

    Do Polak .Jesteś super gość tych co opluwają nasz piękny kraj w Brukseli powinni mieć zakaz wjazdu do Polski .Jeszcze do Historyka nie napisałeś jakie pochodzenie mieli rodzice Hitlera .Miłego dnia .

    odpowiedz

    • -7 (13)

    Polak , w dniu 02-09-2024 11:46:28 napisał:

    Ja wierzę w Polskę czy to się komuś podoba czy nie. A jak tutaj widzę działa piąta kolumna, która sieje dezinformację i właśnie dlatego trzeba wiedzieć że Niemcy napadły Polskę. A co do Bożeny to żyje mi się w Polsce bardzo dobrze . I nieźle jestem zamożnym Polakiem. Tak że litości to potrzebują którzy zakłamują historię.

    odpowiedz

    • 6 (8)

    Max, w dniu 02-09-2024 12:14:59 napisał:

    Nie z przymiotnikami piszemy (zazwyczaj) razem - np. nienormalni, niejednym również razem - jako określenie licznego grona osób... podstawy gramatyki.

    odpowiedz

    • -4 (8)

    Kg, w dniu 02-09-2024 12:23:36 napisał:

    Gramatyka nie zmieni Historii. Niemcy napadły Polskę.

    odpowiedz

    • 3 (3)

    Rezi, w dniu 02-09-2024 12:55:38 napisał:

    Bosak u Rydzyka w telewizji mówił, że jednak naziści.

    odpowiedz

    • 0 (0)

    z, w dniu 02-09-2024 19:28:24 napisał:

    Po te całe opory,partyzanki., jak cały "polski" taki sam jak teraz rząd wypierniczył wraz z rodzinami przez Zaleszczyki. i czuł się bezpiecznie. Mając kraj i rodaków w d.pie. Potem wrócili jako bohaterowie 1990 roku, do przygotowanej dla nich wolnej Polski. Czesi jako mądry naród nie poszli walczyć pod Monte Casino.

    odpowiedz

    • 2 (2)

    Obserwator , w dniu 03-09-2024 08:36:19 napisał:

    Ja wiem jedno : zarówno Niemiec jak i ,, Rusek " nigdy nie był nam bratem .Teraz dzieje się coś gorszego bo my Polacy przestajemy być braćmi dla siebie a te rządy (byłe i obecne) mocno się do tego przyczyniają.Spójrzmy najpierw na Siebie a nie na sąsiadów.

    odpowiedz

Uwaga! Internauci piszący komentarze na portalu biorą pełną odpowiedzialność za zamieszczane treści. Redakcja zastrzega sobie jednak prawo do ingerowania lub całkowitego ich usuwania, jeżeli uzna, że nie są zgodne z tematem artykułu, zasadami współżycia społecznego, a także wówczas, gdy będą naruszać normy prawne i obyczajowe. Pamiętaj! -pisząc komentarz, anonimowy jesteś tylko do momentu, gdy nie przekraczasz ustalonych zasad.

Komentarze pisane WIELKIMI LITERAMI będą usuwane!

Dodaj komentarz

kod weryfikacyjny

Akceptuję zasady zamieszczania opinii w serwisie
Komentarz został dodany. Pojawi się po odświeżeniu strony.
Wypełnij wymagane pola!



LOKALNY HIT

Szkolenie okresowe dla pracodawców i osób kierujących pracownikami
189PLN
Metodyka prowadzenia instruktażu stanowiskowego
49PLN
Szkolenie okresowe pracowników
89PLN
Szkolenie z pierwszej pomocy
49PLN
Konstrukcje stalowe
Ewidencja odpadów BDO (pakiet mini)
2400 zł / rokPLN
Zezwolenie na transport odpadów
od 2000PLN
Audyt środowiskowy
3000PLN
0

Niezwykła sesja fotograficzna. Miejsce idelane do tworzenia

W minioną sobotę odbyła się niezwykła sesja fotograficzna# w Brzózkach.

(czytaj więcej)
0

Operacja pk. Feniks. Zaangażowanych ponad 200 żołnierzy

W poniedziałek 23 września rozpoczęła się operacja #pod kryptonimem FENIKS, w którą jest zaangażowanych ponad 200 żołnierzy 8.Kujawsko-Pomorskiej Brygady Obrony Terytorialnej. W niesieniu szeroko pojętej pomocy na terenach popowodziowych uczestniczą terytorialsi ze wszystkich 4 batalionów 8.K-PBOT z Torunia, Inowrocławia, Grudziądza i Włocławka. Zaangażowane zostały również samodzielne kompanie. W razie potrzeby doraźnie do pomocy może być kierowanych więcej żołnierzy. W ostatni weekend z 8.K-PBOT było ich ponad 400.

(czytaj więcej)
0

"Dopytujemy mieszkańców czego im potrzeba". Z pomocą powodzianom

W Lewinie Brzeskim i Głuchołazach wciąż są strażacy# z woj. kujawsko-pomorskiego.

(czytaj więcej)
0

Miłośnik historii natrafił na karabin. Broń trafiła do bydgoskiego muzeum

Policjanci z# Koronowa prowadzili sprawę związaną z odnalezieniem, przez miłośnika artefaktów, jednostki broni z czasów II Wojny Światowej. Jej finałem było wczorajsze spotkanie w Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy, gdzie Komendant Komisariatu Policji w Koronowie młodszy inspektor Tomasz Meyze przekazał Dyrektorowi Muzeum Panu Wojciechowi Bartoszek odnalezioną broń wraz z magazynkami i amunicją.

(czytaj więcej)